Bij bouwplannen of bij het aanleggen van wegen en het kappen van bomen moet rekening worden gehouden met de regels uit de Wet Natuurbescherming. Dit kan bij het bouwrijp maken en de inrichting van de bouwplaats gaan om planten die van nature voorkomen en onder de werking van de Wet Natuurbescherming vallen of om dieren, die hun leefomgeving op de bouwlocatie hebben. Het betreft dan beschermde dieren, die er hun nesten of holen hebben of dieren die de locatie gebruiken tijdens het voortplantings- of broedseizoen. 

Regelmatig moeten er dus bomen worden gekapt of gesnoeid. Om dit specialistische werk veilig uit te voeren is het belangrijk de veiligheidsrisico’s en de te nemen maatregelen te kennen. 

De belangrijkste veiligheidsrisico’s bij het kappen en snoeien van bomen zijn:

• Gevaren voor het publiek door bijvoorbeeld omvallende bomen of gebruik van machines;
• Letsel voor medewerkers door materiaalspanning in het hout;
• Letsel door onveilig gebruik van handgereedschap;
• Letsel door onveilig werken met materieel en machines;
• Struikelgevaar door onvoldoende begaanbaarheid van het terrein;
• Letsel door werken op hoogte;
• Verkeersincidenten/ongevallen.

Voer voor de start van het werk een LMRA uit.  Als je niet zeker bent over de veiligheid, vraag je een collega of je leidinggevende om hulp. Zorg dat publiek niet kan worden geraakt door omvallende bomen of in aanraking kan komen met machines! Zet de indien mogelijk de locatie af, zet verkeersregelaars in en houd de poort gesloten! 

• Maak voor de start van de werkzaamheden goede afspraken met de gemeente en/of de wegbeheerder over de te nemen verkeersmaatregelen! Verkeersmaatregelen worden geplaatst door deskundigen;
• Stapel vrijkomend rondhout niet te hoog op en voorkom dat het een kinderspeelplaats wordt;
• Wanneer er een houtversnipperaar wordt ingezet, zorg voor een veilige omgeving;
• Begeleid transport van machines en materiaal;
• Waarschuw publiek;
• Laat geen te starten machines of materieel onbeheerd achter;
• Hout is een natuurproduct. In een boom die niet geheel plat ligt kunnen materiaalspanningen vrijkomen waardoor de boom onverwachts kan verplaatsen of de zaag vast kan slaan. Neem zo mogelijk de spanning in het hout weg;
• Houd altijd afstand van de boom wanneer je het gedrag van de boom niet kan inschatten;
• De kans op hout onder spanning is extra groot wanneer de boom gestapeld ligt op of onder andere bomen. Zorg er daarom altijd voor dat de boom vrij ligt voordat deze in stukken wordt gezaagd;
• De kettingzaag mag uitsluitend worden bediend door opgeleide medewerkers;
• Maak gebruik van de benodigde PBM’s zoals de helm, zaagbroek, veiligheidsschoenen, gehoor- en oogbescherming en zichtbaarheidskleding;

• Ruim het vrijkomend hout direct op. Zorg ervoor dat de gehele locatie bereikbaar is voor het in te zetten materieel;
• Bedenk vooraf hoe bij een calamiteit de hulpdiensten een slachtoffer kunnen bereiken;
• Bepaal of zware machines gezien de bodemgesteldheid kunnen worden ingezet;
• Zorg binnen het draaibereik altijd voor oogcontact tussen bosbouwer en machinist;
• Maak duidelijke afspraken met de machinist, weet goed wat je van elkaar kunt verwachten;
• Bij separaat werk mag de bosbouwer zich niet in het draaibereik bevinden;
• Zorg ervoor dat machine en gebruikte hulpstukken deugdelijk, gekeurd en op elkaar afgestemd zijn;
• Zorg voor oogcontact wanneer je materieel passeert;
• Achteruit rijdend materieel is voorzien van achteruitrijbeveiligingen;
• Het heeft al snel de voorkeur te kiezen voor machinaal kappen, hiermee wordt de kans op letsel van de bosbouwer voorkomen;
• Volg instructies op van degene die “leading” is;

• Bij de inzet van hoogwerkers moet:
  1) de medewerker zijn opgeleid en zijn aangelijnd;
  2) moet de ondergrond voldoende vlak zijn; 
  ​​​​​​​3) moet te allen tijde worden voorkomen dat de hoogwerker kan worden geraakt door omvallende bomen en/of afvallende takken;
• Maak gebruik van aanlijnvoorzieningen als in de boom moet worden geklommen! Zorg ervoor dat de lijn altijd geborgd is.

Zie voor aanvullende informatie ook de Abomafoon toolbox https://www.abomafoon.nl/de-wet-natuurbescherming/