M. Klok / M. Klok
08 Fysische factoren
 >  Voorkomen hittestress
Introductie

Zomer! Al kunnen we met z'n allen genieten van mooi weer, warm weer brengt ook risico's met zich mee. Onder normale zomerse omstandigheden heb je bijvoorbeeld al het risico op verbranding van de huid, op termijn huidkanker oplopen, oogbeschadiging en blootstelling aan extra stof. Hierover zijn aparte toolboxen beschikbaar. Deze toolbox gaat erover wat er kan gebeuren als het echt warm wordt. Zonder dat je het meteen door hebt kan je kerntemperatuur oplopen en dat kan leiden tot hittestress. Hittestress kan leiden tot concentratieverlies, sneller geïrriteerd zijn, zwaardere belasting op het hart en bloedcirculatie, vermoeidheid, uitputting en flauwvallen. Als je er niets aan doet, kunnen de gevolgen van hittestress zelfs leiden tot de dood.

Risico's > Wat kan er gebeuren?

De kerntemperatuur van de mens is normaal gesproken 37°C. Wanneer de omgeving opwarmt, reageert het lichaam hierop door extra bloed naar de huid te pompen, de zweetproductie te verhogen en zich zo te kunnen aanpassen aan de warmte. In extra warme omstandigheden (vooral in combinatie met fysiek zwaar werk) kan het lichaam de warmte niet (volledig) kwijt. Dan begint de kerntemperatuur te stijgen, wat resulteert in hitte stress. Wanneer deze temperatuur stijgt naar 38 of 39 graden, zal de fysieke prestatie langzaam afnemen. Gezonde werknemers kunnen incidenteel temperaturen tot 39°C zonder problemen aan. Daarboven nemen de gezondheidsrisico’s echter snel toe.

Gevolgen van hittestress zijn bijvoorbeeld:

  1. concentratieverlies, dat weer kan leiden tot ongevallen;
  2. sneller geïrriteerd zijn;
  3. zwaardere belasting op hart en bloedcirculatie;
  4. vermoeidheid;
  5. uitputting en flauwvallen;
  6. sneller last van spierkramp.

Kortom, de gevolgen van hittestress maken het werken onveiliger maken voor de persoon zelf en ook voor de omgeving.

Of de temperatuur gevaar oplevert voor je gezondheid, hangt af van de luchttemperatuur, de luchtvochtigheid, de mate van inspanning, maar ook van bijvoorbeeld de kleding die je draagt. De Werkklimaat app van de FNV helpt je om te bepalen of het te warm of te koud is om te werken.​​​​​​​
De werkklimaat app in de App Store

De werkklimaat app in de Google Play Store

Maatregelen > Wat moet je doen?

Dingen die je zelf kan doen om hittestress te voorkomen zijn:

  • Voldoende en regelmatig DRINKEN (vermijd hierbij dranken die caffeïne of veel suiker bevatten)
  • Uitgerust / fit naar je werk komen
  • Zo nu en dan een korte pauze nemen tussen door in de schaduw en het liefst met een beetje wind
  • Jezelf afkoelen met een nattedoek in je nek / natte polsbandjes
  • Blijf uit de zon
  • Houd de huid bedekt, een lange (zomer)broek en een dun shirt met lange mouwen is verstandiger dan een korte mouwen.

Als je eraan twijfelt of het nog wel veilig en gezond is om door te werken, overleg dan met de uitvoerder. Vul eventueel samen de hittestresscalculator in en maak afspraken over aangepaste werk- en rusttijden, mogelijkheden om in de schaduw te werken en te drinken op het werk. 

Luister naar je lichaam en herken de symptomen van hittestress. Als je bijvoorbeeld minder hoeft te plassen dan normaal of als je urine donkerder is dan normaal, dan drink je waarschijnlijk niet genoeg. Ook een droge mond, duizeligheid en misselijkheid, kunnen wijzen op hittestress. ​​​​​​​

Gebeurt het ondanks de maatregelen toch dat iemand ziek wordt van de warmte, dan is er mogelijk sprake van hitte-uitputting of hittestuwing. Beide worden veroorzaakt door een tekort aan vocht en zout.
Breng de medewerker dan naar een koelere ruimte c.q. schaduw. Geef de persoon vocht, het liefst sportdrank of water en iets als zoute chips. Koel zo nodig af met een natte doek of spons, maar gebruik niet te koud water. Hierdoor sluiten haarvaten zich en kan iemand niet meer zweten waardoor de hitte in het lichaam wordt vastgehouden. Hou de persoon in de gaten en als deze niet opknapt of zelfs verslechtert, ga dan naar de dichtstbijzijnde huisartsenpost, spoedeisende hulp of bel 112. 


Discussie > Bespreek het met je collega’s

Ga met elkaar in gesprek over het volgende:

  1. Zijn er in jouw werkomgeving voldoende maatregelen genomen tegen hittestress?
  2. Wist jij dat hittestress gevaarlijk kon zijn?
  3. Hoe ben je hier achter gekomen?
Tips > Voor meer informatie

Wikihow: Herkennen en voorkomen van hittestress: https://nl.wikihow.com/De-symptomen-van-hittestress-herkennen