C. van Spronsen / C. van Spronsen
06 Gevaarlijke stoffen - Organisme
 >  Gevaren en risico's van Waterstofsulfide (H2S)
Introductie

Vanuit RWS is een veiligheidswaarschuwing afgegeven omtrent de gevaren en risico’s van Waterstofsulfide (H2S).

Wat is er gebeurd?

Tijdens groot onderhoudswerkzaamheden aan de riolen van de Krammersluizen is, ondanks dat deze vooraf waren ontdaan van aangroei en zoveel mogelijk restresidu, na enige weken 20 PPM H2S gemeten in de directe nabijheid van het lekwater. Dit lekwater sijpelde langs de droogzetschotten het drooggezette riool in. Deze droogzetschotten vormen de fysieke barrière tussen het drooggezette gedeelte van het riool en het gedeelte waar water blijft staan.
In de gebouwen zelf zijn meetwaarden tot 5 PPM H2S waargenomen. De wettelijke grenswaarde voor H2S is bepaald op 1,6 PPM.

Ontstaan H2S

Vanuit de literatuur is het volgende bekend over de vorming van H2S: H2S kan worden gevormd wanneer onder zuurstofarme omstandigheden, sulfaat reducerende bacteriën (SRB’s) gaan groeien. SRB’s reduceren sulfaat tot sulfiden welke met waterstofionen weer tot H2S reageren. Deze reactie gebeurt vooral onder zure omstandigheden. Sulfaten kunnen ontstaan door biologische afbraak van organische verbindingen/materialen, zoals schelpdieren. Zure omstandigheden ontstaan door bijv. fermentatieprocessen (ook weer afbraak van organische materialen onder zuurstofloze omstandigheden).

Risico's > Wat kan er gebeuren? (Gevolgeffecten bij de mens)

PPM

Gevolgeffecten bij de mens

0,1

Geur van het gas is waarneembaar (rotte eieren).

1,6

De maximale wettelijke grenswaarden, is vastgesteld op 2,3 mg/m3 = 1,6ppm, in een tijd gewogen gemiddeld over 8 uur (TGG-8 uur).

5,0

Rotte eieren geur is goed te ruiken. (Indicatie dat H2S grenswaarde wordt overschreden, vervolgstap metingen uitvoeren en maatregelen nemen).

50

Fysieke klachten; schade aan de ogen, ontsteking & irritatie van ademhalingsorganen.

100

Reukorgaan verlamd. Ademhalings problemen worden heviger, vermoeidheid, slaperigheid ontstaat.

200

Bovenstaande effecten worden heviger, je kan lichtshuw worden, pijn in je neus.

500

Optreden van longembolie met mogelijke fatale consequenties, bij 0,5 – 1 uur blootstelling

800

Dodelijk voor 50% van de mensen bij 0-2 minuten blootstelling

1000

Onmiddelijke bewusteloosheid en uitval van de ademhaling, soms na één ademhalen. Direct dodelijk.


Bij komend gevaar is het explosiegevaar, deze explosiegrenzen van H2S liggen tussen 4,3 en 46% VOL% = 43.000 – 460.000 ppm. H2S is iets zwaarder dan lucht. (lucht= 1 h2s = 1,2)





Maatregelen > Wat moet je doen en waar moet je aan denken?
  • Voor het betreden van een besloten ruimte controleer je eerst of de meet apparatuur gekalibreerd is en of het in deugdelijke staat is om H2S en zuurstof te meten.
  • Betreed een besloten ruimte nooit alleen zorg ervoor dat een mangatwacht aanwezig is.
  • Controleer ook of de werkprocedure van de mangatwacht aanwezig is hoe handelen we als het fout gaat welke red middelen zijn aanwezig controleer dit voordat men de besloten ruimte betreed, indien er geen procedure is voor hoe te handelen bij nood is er geen verantwoording om de besloten ruimte te betreden!! Diverse noodmiddelen moeten aanwezig zijn om eventuele redding te bieden zonder dat de mangatwacht in gevaar komt!
  • Houd rekening met de zwaarte van H2S deze is zwaarder dan lucht de gas zit voornamelijk op de bodem een diepere meting is ook noodzakelijk.
  • Bespreek op voorhand welke stappen je gaat ondernemen om de werkzaamheden zo goed en veilig mogelijk uit te voeren.
  • Controleer ook eventuele naast gelegen ruimtes eerst voordat je een besluiten ruimte betreed indien er een verbinding is kan ook vanuit een naastgelegen ruimte gevaar aanwezig zijn.
  • Stilstaand water vormt na enige tijd gevaar al dan niet in combinatie met aanwezigheid van organismen. Indien stilstaand water aanwezig is eerst beluchten voordat men gaat betreden.
  • Controleer ook de materialen en middelen op deugdelijke staat en indien van toepassing een geldige keuringssticker d.w.z. niet later dan 1 jaar.
  • Denk ook aan de antistatische kleding welke voldoet aan de normering EN 1149-5 (deze verkleint de kans op explosie gevaar, ook aangepaste gereedschappen zijn dan hier van belang.
  • In sommige gevallen is er ook onafhankelijke adembescherming noodzakelijk twijfel je hierover maak het eerst bespreekbaar.
  • Bij enige twijfel of onduidelijkheden staak direct de werkzaamheden en neem contact op met de leidinggevende.