Gehoorbescherming / S. van Tricht
04 Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) en veiligheidssymbolen
 >  Gehoorbescherming
Introductie


Werken met machines, elektrisch gereedschap of werken aan de kant van de snelweg of het spoor is al snel schadelijk voor het gehoor. Als je langdurig aan hard geluid wordt blootgesteld kan dit leiden tot blijvende gehoorschade. De norm voor schadelijk geluid ligt op een gemiddeld geluidsniveau van 80 dB(A) over een achturige werkdag. We moeten ons realiseren dat we hier gemiddeld al snel aan worden blootgesteld.

Hoe herken je schadelijk geluid?

  • Als je op één meter afstand staat en je kunt met normaal stemgeluid de ander niet goed verstaan is het geluidsniveau hoger dan 80dB(A)
  • Een normaal gesprek voeren levert een geluidsniveau op van circa 60dB(A);
  • De pijngrens ligt boven 120 dB(A);
  • Het gemiddelde geluidsniveau op een bouwplaats is 90 dB(A)!
Risico's > Wat kan er gebeuren?

Blootstelling aan 80dB(A) of meer over een achturige werkdag is schadelijk. Schadelijk geluid kan leiden tot:

  • Tijdelijk gehoorverlies;
  • Oorsuizingen;
  • Het horen van pieptonen.

Voortdurende blootstelling aan schadelijk geluid kan leiden tot:

  • Blijvend gehoorverlies;
  • Concentratiestoornissen;
  • Stress of psychische klachten;
  • Vermoeidheid;
  • Belemmeringen in gesprekken;
  • Kans op ongevallen doordat waarschuwingssignalen niet gehoord worden.

​​​​​​​Blijvend gehoorverlies = BLIJVEND LETSEL

  • Je kunt geen hoge tonen of zachte geluiden meer horen;
  • Je hebt moeite met telefoneren;
  • Je hebt moeite om een gesprek te voeren in een rumoerige ruimte;
  • Je hoort soms fluit-, piep of bromtonen.

Bij geluiden vanaf 80 decibel kan er dus al gehoorbeschadiging plaatsvinden!
Gehoorschade ontstaat vaak ongemerkt, is onherstelbaar en is dus blijvend!

Enkele voorbeelden:
Gemiddelde geluidsniveaus van bronnen in de bouw;
  • Los- of vastslaan van wervelmoeren : 109 dB(A);
  • Schoonbikken van stalen bekistingen: 104 dB(A);
  • Trillen met trilnaald   87 dB(A);
  • Schiethamer 117-120 dB(A);
  • Nietmachine  104-114 dB(A);
  • Handcirkelzaag 99-109 dB(A);
  • Slijpmachine  95-105 dB(A);
  • Mobiele compressor 95-125 dB(A).

Maatregelen > Wat moet je doen?

Bij blootstelling van meer dan 85 dB(A) is het dragen van gehoorbescherming verplicht! En bovendien moet de werkgever er op toezien dat deze ook gedragen worden. Ook dat is -bij wet- verplicht

Bronaanpak is indien mogelijk de beste maatregel:

  • Zet machines en compressoren uit als je ze niet gebruikt;
  • Zorg voor goed onderhoud aan machines en gereedschap zodat er geen onderdelen gaan rammelen;
  • Klem werkstukken vast zodat ze niet gaan trillen;
  • Houd omkastingen en afschermingen bij machines dicht en laat dempers op gereedschap zitten;
  • Zet de radio niet te hard;
  • zorg dat "collectieve bescherming" op de tweede pagina komt.

Collectieve voorziening:

  • Verplaats de geluidsbron indien mogelijk verder weg;
  • Respecteer pictogrammen/ markeringen die zijn aangebracht op gereedschap en machines: "Gehoorbescherming verplicht".

Persoonlijke bescherming:

  • Oorpluggen demping 10 - 15 dB;
  • Otoplastieken (op maat gemaakte gehoorbescherming) demping 10- 35 dB ;
  • Oorkappen demping 10 - 38 dB.

De keuze voor het type gehoorbescherming is afhankelijk van de geluidsbelasting en de blootstellingsduur.

  • Blijf zo veel mogelijk uit de buurt van lawaai.
  • Bij een niveau dat 3 dB(A) hoger is, mag het gehoor maar half zolang worden blootgesteld.  
  • Zie onderstaande tabel;

Tijdsgewogen bescherming:

Geluidsniveau blootstellingsduur
 80 dB 8 uur
 83 dB 4 uur
 86 dB 2 uur
 89 dB 1 uur
 92 dB 30 min
 95 dB 15 min*

*Dit betekent dat je bij 95 dB max.15 min zonder gehoorbescherming kan werken.


  • Gehoorbescherming wordt verstrekt door de werkgever;
  • Wegwerppluggen zijn over het algemeen op het project beschikbaar;
  • Otoplastieken, individueel op maat gemaakte gehoorbescherming, zijn voor DV werknemers te bestellen via de kledingcoördinator;
  • Deze zijn comfortabel, op maat gemaakt voor een optimale pasvorm, draagcomfort en bescherming;
  • De maximale levensduur van Elacin zachte otoplastieken is 4 jaar;
  • De leverdatum van de otoplastieken wordt door de leverancier opgeslagen, zodat de gebruiker aan het einde van de levensduur kan worden gewaarschuwd;
  • Onderhoud en reiniging voorkomt oorinfecties en verlengt de levensduur;
  • Een medewerker kan ook kiezen voor oorkappen op de helm, ook deze zijn voor DV werknemers te bestellen via kledingcoördinator.

Er zijn drie soorten gehoorbeschermers:

Gehoorkappen (afbeelding linksonder)die als koptelefoons worden gedragen. Als deze de oren goed omsluiten, dan is een demping met 30 dB(A) mogelijk. Het dragen van gehoorkappen kan verhitting van de oren veroorzaken. Ook isolatie van de omgeving (en resoneren van eigen bewegingsgeluid) kunnen hinderlijke bijeffecten van het dragen van gehoorkappen zijn. 

Oordoppen/ oorproppen (afbeelding rechtsonder)die in de gehoorgang worden geplaatst. Ze worden niet altijd goed in het gehoorkanaal ingebracht, waardoor onvoldoende demping optreedt en dus gehoorschade kan ontstaan. Ook zijn ze niet altijd hygiënisch, waardoor gezondheidsklachten kunnen optreden.  

Otoplastieken (afbeelding rechts) zijn op maat gemaakte oordoppen die bescherming kunnen bieden oplopend tot 30 dB(A). Meestal worden ze afgestemd op de demping die noodzakelijk is op de werkplek, zodat ze niet meer dempen dan strikt noodzakelijk. Indoen mogelijk worden ze afgestemd op het soort geluid dat gedempt moet worden (vooral bepaalde tonen of muziek) Het blijft dan bijvoorbeeld mogelijk om een gesprek te voeren. Hierdoor stijgt het draagcomfort. Wel moeten de otoplastieken regelmatig worden gecontroleerd op lekkage en voldoende dempende eigenschappen.

Otoplastieken: Demping tot 30 dB(A)
Oorkappen: Demping tot 30 dB(A)
Oordoppen/ oorproppen: Demping tot 15 dB(A)